Üvez, Gülgiller (Rosaceae) ailesine ait yaprak döken küçük bir ağaçtır. Üvez meyveleriyle; sos, meyve suyu, reçel, şarap gibi ürünler elde edilir. *
Üvez meyveleri; yüksek miktarda C vitamini, E vitamini, sorbik asit ve diyet lifi içermektedir. Benzersiz antioksidan bileşimiyle tanınırlar. Üvez meyveleri; antosiyaninler, taninler, polifenolik bileşikler, çeşitli kuersetin (quercetin) tiplerini içeren flavanol ve rutin (P1 vitamini) bulundurur. *
Bol miktarda potasyum, fosfor, magnezyum ve kalsiyum içeren üvez meyveleri bu minerallere ek olarak demir, bakır, çinko ve manganez de bulundurmaktadır. *
İlkbahar aylarında çiçeklenir, Temmuz ayının sonundan ekim ortasına kadar da meyvesi vardır. *
Üvez Meyvesinin Faydaları
- Karoten seviyesinin en yüksek olduğu meyvelerden biridir. Karoten antioksidan özelliğe sahiptir. Ayrıca göz sağlığı için oldukça önemlidir.
- Güçlü bir antioksidan olan C vitaminini bolca bulunduran üvez meyveleri, insanın sağlığını korumada çok önemli bir rol oynamaktadır. Beyaz kan hücrelerinin üretimini uyararak bağışıklığın güçlendirilmesine katkıda bulunmaktadır. Ayrıca soğuk algınlığı ve gibi hastalıklarla mücadelede yardımcı olur.
- Diyet lifi bakımından zengin gıdalar; kolesterol düzeylerini koruyarak birçok hastalığın önlenmesinde etkilidir. Lif, sindirimin iyileştirilmesine yardımcı olur ve bağırsak hareketlerini düzelterek kabızlığı önler. Ayrıca sindirim sisteminin sağlığını korumaya yardım eder.
- Üvez meyvesi, diyare gibi sindirim problemleriyle ilişkili belirtilerin hafifletilmesinde etkili olduğu düşünülen bazı organik bileşikleri içermektedir. *
- Üvez meyveleri, kuersetin (quercetin) ve askorbik asit (C vitamini) gibi çeşitli antioksidanların yüksek seviyesine sahiptir. Bu güçlü antioksidanlar, metabolik aktiviteler sonucu oluşan serbest radikallerin hücrelere zarar vermesini önlemeye yardımcı olmaktadır. Serbest radikaller kanser, kalp rahatsızlığı ve yaşlanma ile ilişkili dejeneratif bozukluklar gibi birçok ciddi hastalığın kökeninde olan oksidatif strese neden olur. *
- Üvez meyveleri antioksidan özelliği sayesinde; kanserlerin büyümesini önlemeye yardım eder, hücrelerin rejenerasyon (yenilenme) yeteneğini artırır, iyileşmeyi hızlandırır ve maküler dejenerasyon riskini düşürür.
- İçerdiği antioksidanlar ayrıca erken yaşlanma riskini düşürür, cildin sağlıklı olmasını sağlar ve cildi gençleştirir.
- Meyve suyu; geleneksel tıpta solunum yolu enflamasyonunu (iltihaplanmayı) iyileştirmek, tıkanıklığı, astımı ve boğaz ağrısını hafifletmek için kullanılmıştır.
- İçerdiği C vitamini sayesinde, astım belirtilerini hafifletmeye yardımcı olur. *
- Sorbik asit, mikrobiyal ve bakteriyel ajanların ciltte ve beden üzerindeki etkilerini azaltmakla doğrudan ilişkilendirilmiştir. Kozmetikte ve gıda kaynağı olarak üvez özleri kullanılmaktadır. Antibakteriyel ve antimikrobiyal güçlendirici olarak işlev görmektedir. *
- Cilt hücreleri üzerinde rejeneratif (yenileyici) ve canlandırıcı bir etkisi vardır. Kan dolaşımını arttırmada ve cildi parlaklaştırmada yardımcı olur.
- Vücudun sodyum etkilerini nötralize ederek hipertansiyonun önlenmesine yardımcı olan yüksek düzeyde potasyum içermektedir.
- İdrar söktürücüdür ve idrara çıkma sıklığını artırarak su tutulmasını önlemeye yardımcı olur. Bu özellik aynı zamanda vücuttaki toksinlerin dışarı atılmasında, böbrek taşlarının oluşumunu önlemede, idrar yolu enfeksiyonlarının önlenmesinde ve kilo kaybının teşvik edilmesinde faydalıdır. *
- Safra taşı, safra iltihabı gibi safra problemlerinin tedavisinde yardımcı olur. *
- Üvez meyveleri tıbbi olarak boğaz ağrısı, ses kısıklığı, iltihaplı bademcikler ve diyare gibi problemleri tedavi etmek için kullanılırlar.
- Meyveleri glokoma durumunda gözün basıncını düşürmeye yardımcı olur.
- Böbrek hastalığı, artrit, şeker hastalığı, C vitamini eksikliği ve menstrüel sorunların tedavisinde yararlıdır.
- Diyabet, böbrek hastalığı, gut ve romatizma gibi rahatsızlıkların tedavisinde yardımcı olur. *
UYARI
- Üvez meyveleri çiğ yenilmemelidir. Özellikle fazla miktarlarda tüketildiğinde zehirli olabilirler. Ayrıca aşırı güçlü ve acı tada sahiptirler. Bununla birlikte, pişirdikleri zaman, içerdikleri parasorbik asit olarak adlandırılan toksik madde, vücut için iyi olan sağlıklı skorbik aside dönüşür. Bu nedenle üvez meyvelerini tüketmeden önce pişirmek önemlidir. Daha sonra bu meyveler jöle ve reçel yapmak için kullanılabilir.
- Taze üvez meyveleri pişirilmeden fazla miktarlarda tüketildiğinde mide ağrısı, diyare, kramp, kusma, mide bulantısı ve hatta böbrek hasarı gibi bir dizi probleme neden olabilir.
- Meyveler ciltte tahrişe ve kızarıklığaneden olabilir.
- Hamile kadınlar ve emziren annelerözellikle dikkatli olmalıdır. *
- Gülgiller ailesine ait meyvelere (ahududu, çilek, yaban mersini, böğürtlen gibi) alerjisi olanlar tüketmemelidir. *