Stres, Tüp bebek Tedavisinde Üzerinde Etkili midir?
Tüp bebek infertilite konusunda uygulanan hassas bir tedavidir ve de kadınların bu süreçte duygusal olarak çok hassas ve stresli oldukları gözlenmektedir. Bu dönemde anne adayları uzun bir süreç olan tüp bebek tedavisinin ardından hamileliğin gerçekleşmesi için yaşamlarında çok fazla şeyi değiştirip, yaptıkları çok şeyden uzak durarak, kendilerini her açıdan soyutlayabiliyorlar. Aslında durum bu kadar da zorlayıcı olmamalı, bilakis rahat ama dikkatli geçirilmesi gereken bir süreç olan tüp bebek yani IVF, stres açısından da etkilenilebilir korkusu ile yaşanmaz. Aslında bu hassas süreci doğru yönetebilmek önemlidir. Anne adayını rahatlatacak şeyleri onu strese sokmadan ya da zaten hassas olan duygusal yoğunluğunu çok da tetiklemeden yaşatmak gerekir. Hastalar sıklıkla stres ve endişenin tüp bebekte hamile kalma şansını düşüreceği konusunda ciddi şüphe ediyorlar, ancak İsveç’te yapılan bir araştırmada, bu korkunun asılsız olduğu gündeme geldi. Strese farklı gözle bakılmaya başlandı.
Tüp Bebekte Stres Aslında Etkisiz mi?
İsveç’te yapılan araştırmada araştırmacılar, ilk kez tüp bebek tedavisi uygulanan kadınlar arasındaki stres düzeylerini gözlemlediklerinde, yüksek düzeyde anksiyete ve depresyon bildiren kadın sayısının fazla olduğunu tespit ettiler. İsveç’te bulunan Göteborg Sahlgrenska Üniversitesi Hastanesi’nde ebe olan ve doktorasını sürdüren araştırmacı Lisbeth Anderheim, “Bu araştırmanın sonuçları, hastalarımıza şu anda streslerini azaltmaları için verebileceğimiz olumlu bir mesaj olacak” diyor. Belki de stres tek başına çok da etkili bir değişken değil. Diğer faktörlerin de göz önüne alınması gerekir.
İnfertilite tedavilerinin başarısında veya başarısızlığında stresin rolünü değerlendiren daha önceki çalışmalar aslında farklı sonuçlar göstermekteydi. Farklı görüşleri savunan farklı sonuçlar da doğal olarak hastaların bu süreçte kafalarını karıştırıyordu. İsveç’te yapılan son araştırmada elde edilen bulgular çok geniş kapsamlı yapılan bir çalışmanın sonucu olduğu için şu anda dikkate alınabilir ama yine de kesin ve net bir görüş olarak da tek başına ele alınmamalıdır. Yine de sağlık açısından stresin vücudumuza neler yaptığını biliyoruz. Ama tek başına stresi konuşmak daha kesin olmamakla beraber, stres göz ardı edilmemesi gereken bir bulgudur.
Tüp Bebek Konusunda Stres ile İlgili Değerlendirmeler
Tüp bebek, yani IVF, yüksek teknoloji ile yaygın olarak uygulanan bir infertilite tedavisidir. Prosedür, yumurtaları vücuttan toplamayı ve onları embriyo laboratuvarlarında erkekten alınan spermle dölleme ortamını sağlamayı içerir. Embriyolar oluştuktan sonra da embriyo transferi ile sağlıklı olarak seçilen embriyo, uterusa yerleştirilir. Tüp bebek işleminin özeti bu şekilde verilebilir. Ancak bu kadar kısa şekilde anlatılan süreç kolay değildir.
İsveç’te yapılan bu çalışmada, 166 kadın IVF tedavisine başlamadan bir ay önce ve yumurta toplanmaya bir hafta kala duygusal durum ve sürecin işleyişinde hissettikleri ile ilgili detaylı olarak incelenmiş. Embriyo transferi yapılabilen 139 kadından, 58’i hamile kalırken, 81 kadında hamilelik gerçekleşmemiş. Araştırmacılar, hamile kalan kadınlarla kalmayanlar arasında tedavi sürecinde duygusal statüde bir farklılık olmadığını da belirledi.
Hamile kalma başarısı ile ilgili net ve elde tutulabilen tek değişken rahime transfer edilen iyi kalitede seçilen embriyo lar ve de sayısıdır.
Stres, birçok hastanın her türlü rahatsızlıkta göz önünde bulundurması gereken bir durumdur. IVF söz konusu olduğunda zaten IVF tek başına yeterince streslidir ve başarının veya başarısızlığın hastanın duygusal olarak tepki vermesine neden olacak şekilde de duygusal yükü arttırmaktadır.
Stres, Tüp Bebek ve Akılda Kalan Sorular
Amerika Üreme Sağlığı Derneği Başkanı Robert Schenken, İsveç’te yapılan bu tip çalışmaların önemini vurgularken, IVF sonuçlarındaki stresin rolünün kesin ve net olarak ölçülebilen bir değer olmadığını söylüyor.
Bazı çalışmalar stres konusunda güven vericidir, bazıları ise stresin IVF başarı oranına zararlı olabileceğini önermektedir. Maalesef elde olan araçlar stresin hasta ya da tedavi üzerindeki etkisini ölçemez. Sadece hastaların yorumları ile elde edilecek sonuçlar da tıbbi açıdan kesin olarak kabul edilemez.
Tüp bebekte bir diğer önemli konu olan maliyet, prosedürü devlet tarafından işletilen sağlık sistemi tarafından ödenen İsveç’te infertil kadınların endişesidir. Fakat sigorta nadiren prosedürü kapsadığı ve çoğu hastanın cebinden para ödemesine neden olan ABD için büyük bir endişe kaynağı olmaktadır. Bir IVF siklusunun ortalama maliyeti Amerika’da 12.000 dolardır. Bu konu da stres yaratabilir. Kısaca stresi tetikleyen faktörün ne olduğu ve ne zaman maruz kalındığı da önemlidir.
İnfertilite tedavisinin sonucu ne olursa olsun tüp bebek öncesinde endişe ve şiddetli stresin giderilmesi gerekir. Bazı çalışmalar, stres azaltmaya yardımcı olan akupunkturun, gebelik başarısını arttırdığını bildirmiştir. Akupunktur, stresin azalmasına yardımcı olabilir, gebelik başarısının artmasına da yardımcı olabilir.
Aslında tüm doktorlar tüp bebek ve diğer infertilite prosedürleri uygulanan herkesin belirli bir stres seviyesine sahip olduğunu kabul ediyor. Ancak bu stresin hastaların günlük yaşamını bozduğunda, tedavinin işleyişi etkileyecek kadar büyüdüğünde danışma almalarını da şiddetle tavsiye ediyorlar.
Kaynaklar : https://www.bulenttiras.com/stres-tup-bebek-hamilelik-uzerinde-etkili-mi