Şalgam; Brassicaceae (Turpgiller/Lahanagiller) familyasına ait, ılıman bölgelerde yetişen, hem sofralarda yiyecek olarak hem hayvan yemi olarak hem de şalgam suyu olarak günümüzde farklı şekillerde tüketilen bir bitkidir. Türkiye’de Adana, Osmaniye ve Mersin yörelerinde yetiştirilmektedir.
Acı tadıyla tanınan şalgamın sadece kökleri değil yaprakları da oldukça besleyici ögeler içermektedir. Şalgam kökü genellikle mor, kırmızı, yeşil ve beyaz renge sahiptir ancak iç kısmı turpta olduğu gibi beyazdır. Şalgam salata ve turşularda kullanıldığı gibi ülkemizde daha çok şalgam suyu şeklinde özellikle balığın yanında tüketilmektedir.
Şalgam önemli miktarda C vitamini içermesinin yanında; B1 (tiyamin), B2 (riboflavin), B3 (niyasin), B6, E ve K vitaminlerini de içermektedir. Bu vitaminlere ek olarak kalsiyum, magnezyum, fosfor, potasyum, sodyum ve demir mineralleri de bulunmaktadır.
Adana denilince akla gelen içeceklerden biri olan şalgam suyu sadece şalgam köküyle hazırlanmaz; içerisinde şalgamdan başka kara havuç, bulgur unu, su, tuz ve maya kullanılır.
Şalgamın Faydaları:
- Şalgam suyu hazırlanırken kullanılan maya (Lactobacillus planarum ve Lactobacillus brevis ) türleri önemli birer probiyotik olduklarından bağırsak florası için faydalıdır.Ancak şalgam suyu hazırlanırken kullanılan yüksek miktardaki tuz nedeniyle tansiyon rahatsızlığı bulunanların ve hamilelerin tüketirken dikkatli olmaları gerekmektedir.
- Şalgam kökü tüketildiğinde, yapısında bulunan bol miktardaki potasyum yardımıyla tansiyonu düşürmektedir.
- İçerdiği yüksek miktarda Omega-3 ile başta yüksek kolesterole karşı yardımcı olmakla birlikte bağırsak için de faydalıdır. Omega 3’ün faydalarını öğrenmek için şu yazımızı inceleyebilirsiniz: Omega-3 Faydaları
- Şalgamda bulunan Omega 6 ise metabolizmayı desteklemekle birlikte cilt ve saç sağlığında da önemli bir rol oynar.
- Antioksidanlar (C ve E vitaminleri gibi) bakımından zengin bir bitki olan şalgam kanserle mücadelede oldukça etkili olmakla birlikte kanseri önleyici etkisi vardır. Yapısındaki antioksidanlar bunların dışında bağışıklığı da önemli ölçüde destekler.
- Önemli bir C vitamini kaynağı olması kışın geçirilen rahatsızlıklarda yardımcı besin olarak tüketilmesini sağlar.
- Şalgamdaki yüksek miktardaki kalsiyum çocuklarda kemik gelişimini desteklemektedir. Bunun yanında daha çok kadınlarda menopoz sonrası görülen osteoporoz (kemik erimesi) gibi birçok kemik rahatsızlığında ve bu rahatsızlıkların önlenmesinde etkilidir.
- Hem içerdiği B vitamini hem de Omega-3’le kalp damar sağlığını korumada yardımcı olur.
- Şalgam bitkisi lifli olması nedeniyle bağırsağı rahatlatmakla birlikte, kilo problemi yaşayanlar için diyette kullanılabilecek önemli bir besindir.
- İçerdiği zengin mineral, antioksidan ve lif yardımıyla sindirim sistemini desteklemektedir.
- Şalgam ayrıca iştah açıcıdır.
Uyarı: Özellikle şalgam suyu çok fazla tuz içermektedir. Bu nedenle fazla tüketilmesi durumunda böbreklere zarar verebilmektedir. Ayrıca tuzlu ve acı olması nedeniyle mide rahatsızlığına sahip kişilerin dikkat etmesi gerekmektedir.