Kestanenin Faydaları

Kestane, kuzey yarım küre kökenli yenilebilir bir serin mevsim kuru yemişidir ve kayıngiller familyasına aittir. Kestaneler yapraklarını döken geniş ağaçlardır. Aynı ağaçta hem erkek hem de dişi çiçek veren birevciklidirler.

 

Bir kere tozlaştıklarında, dişi çiçekler her biri 2-3 tane yenilebilir çekirdeği kuşatarak kozalağa dönüşür. Kaju, Avustralya Fıstığı vs. gibi kuru yemişlere nazaran daha büyüktür. Her bir Kestane pürüzsüz, parlak, koyu kahverenginde ve türüne bağlı olarak 1-1,5 inç çağında ve 8-12 gram ağırlığında özelliklere sahiptir. Tatlı ve nişastalı olan kestane kahverengi kabuğa sahipken içi kremsi beyaz bir etli kısma sahiptir.

 

Kestanenin Faydaları

• Diğer kuru yemiş ve çekirdeklerin aksine kestaneler görece düşük kaloriye sahiptir ve daha az yağ içerirler. Ancak bunun yanında sağlığa faydalı olan zengin mineral, vitamin ve bitki besin maddeleri kaynağıdır.
• Kendine özgü diğer bir özelliği ise, yüksek kalori, protein ve yağ içeren diğer çekirdek ve kuru yemişlerin aksine nişastalıdır. Kestanelerin besin bileşimi tatlı patates, süt mısır, patates, muz vs. gibi diğer temel nişastalı gıda maddeleri ile karşılaştırılabilir. Yine de diğer tahıl ve yumru bitkilerden daha iyi mineral, vitamin ve protein kaynağıdır.
• Her 100 gramında 8,1 besinsel lif içererek iyi bir diyet lif kaynağıdır. Diyet lifi, bağırsaklarda fazla kolesterol emilimini sınırlayarak düşük kolesterol seviyesine yardımcı olur. Kestaneler kendisine özgü besin profiliyle diğer yenilebilir kuru yemişlerden ayrılırlar. Alışılmadık bir şekilde diğer kuruyemişlerin aksine C vitamini bakımından zengindirler (100 gram kestane 43 miligram C vitamini sağlar). C vitamini diş, kemik ve kan damarlarında dölyatağı oluşumu için gereklidir.  Güçlü bir antioksidan olarak zararlı serbest radikallerden korur.
• Çok az miktarda folik asit içermesine rağmen (her 100 gramda 62 microgram) kuruyemiş ve çekirdekler için eşsiz bir özelliktir. Folik asit alyuvarların ve DNA sentezinin oluşumu için gereklidir. Gebelik sürecinde folik asit yönünden zengin olan gıdaların yeterli tüketimi, ceninde sinir yolu bozukluklarının önlenmesine yardımcı olur.
• Ayrıca olik asit ve palmitoleik asit gibi tekli doymamış yağ kaynağıdır. Araştırmalar diyetlerde tekli doymamış yağ tüketiminin kandaki iyi kolesterol seviyesini artırıp kötü kolesterol seviyesini düşürerek genel kolesterol seviyesinin düşük olmasına yardımcı olur.
• Kestaneler iyi miktarda potasyum sağlamasının yanında demir, kalsiyum, magnezyum, manganez, fosfor ve çinko gibi minerallerin mükemmel bir kaynağıdır. Potasyum kalp atış hızını ve tansiyonu düşürerek sodyumun tansiyonu yükseltici eylemine karşı yardımcı olurken demir kansızlığın önlenmesine yardım eder. Magnezyum ve fosfor da kemik metabolizması için önemli bileşenlerdir.
• Kestane ayrıca B vitamini grupları bakımından da zengindirler. 100 gram kestane %11 niyasin, %29 piridoksin ( B-6 vitamini), %100 tiyamin ve %12 riboflavin bulundurur.

 

Kestanenin Harici Kullanımı

 

Harici kullanımlar için de kurutulmuş kestaneler çok etkilidir. Düşük sıcaklıkta kötüleşen soğuktan kaynaklanan kızarıklık ve romatizma ağrıları durumunda, 3 litre su ile birlikte 5 avuç kestane su miktarı yarıya inene kadar kaynatılır. Kaynatılma sonucunda oluşan öz süzüldükten sonra zarar görmüş bölge bu özle yıkanır (dayanılabildiği kadar sıcak olarak kullanılması en iyi yöntemdir). Bu uygulama 10-15 dakika yapılır ve iyileşme tamamlanan kadar her gün tekrar edilir.

 

Kestane balı maskesi, kılcal damar hassaslığını azaltan, ultra viyola radyasyondan koruyan iltihap önleyici özelliğinden dolayı bütün cilt türleri için kullanılır. Bu maske ayrıca ciltteki hiyalüronik asitleri korur ve yağ bezi salgısını normalleştirir. Sonuçları özellikle cildin yaşlanma sürecini genel olarak ertelemesinde ve kuru cildi yeniden canlandırmasında gözle görülebilir. Maske yüzde 30 dakika kadar bekletilmeli ve ılık su ile temizlenmelidir.

 

Yan Etkileri

Yenilebilir veya tatlı kestanelerin çiğ olarak birkaç tane tüketilmesinde herhangi bir sorun yoktur. Çiğ at kestanelerinin çekirdeği, kabuğu, çiçeği veya yaprağı güvenli değildir ve hatta yenildiğinde ölüme bile yol açabilir. Zehirlenme işaretleri mide bulantısı, böbrek rahatsızlığı, kas çekilmesi, halsizlik, göz bebeği büyümesi, kusma, ishal, dermansızlık, felç ve uyuşukluktur. At kestanesinin kazara yenilmesi halinde acil tıbbi müdahale gerektirir.

 

Seçimi ve Muhafaza Edilmesi

 

Kestaneler kış mevsimi mahsulüdür; Ekim’den Mart’a kadar marketlerde mevcuttur. İri ve taze olanları seçilmelidir. Nişasta bakımından zengin ve diğer çoğu kuru yemişlerden daha az yağ içermesinden dolayı, uzun bir süre havaya ve aşırı nemli şartlara maruz kalırsa daha hızlı bozulur. Tazeliğini anlayabilmek için, dış görünüşünden zarar görüp görmediğinin anlaşılması çoğunlukla zor olduğundan birkaç tanesi kesilerek açılmalı ve ağırlığı, dolgunluğu ve kremsi beyaz çekirdeğe sahip olup olmaması bakımından kontrol edilmelidir. Dış kabuğu ile çekirdeği arasında oluşan yeşilimsi küf bulunan kestaneleri almaktan kaçınılmalıdır.

 

Kestaneler kuru yemişlerden ziyade sebze ve meyveler gibi muhafaza edilmelidir. Eve geldiğinde paketlenmeli ve buzdolabında stoklanmalıdır.

 

Hazırlanış ve Servis Yöntemleri

• Çiğ, kaynatılmış ve kavrulmuş olarak tüketilebilir. Kestane kavururken patlamasını önlemek için tepe kısmına birkaç küçük kesik atılır.
• Buğulanmış kestane pirinci Japonya’da ünlü bir kış yiyeceğidir. Kore’de yaksik olarak bilinen bir tatlı türü, yeni yıl kutlamalarında pirinçle karıştırılan kestane, hünnap ve çam fıstığı kullanılarak hazırlanır.
• Kestane ayrıca özellikle Şükran Günü Hindisinde olmak üzere kümes hayvanları dolmasında temel malzemelerden biri olarak kullanılır.
• Kestane şekeri de oldukça popülerdir. Kestane şekeri hazırlamak için kestaneler suyun içinde ıslatılır ve daha sonra birkaç gün şeker-vanilya şurubuna batırılıp bekletilir. Şekerlenen bu kestaneler paketlenmeden önce kuruması için sıcağa maruz bırakılır.
• Ayrıca kestane tereyağı yapımında da kullanılır.