Ispanak (Spinacia oleracea); vitamin, mineral ve fito besin maddeleri açısından zengin bir sebzedir. Pişirilerek yenilebileceği gibi çiğ olarak salatalarda da kullanılabilir.
Ispanak; potasyum , manganez , çinko , magnezyum , demir ve kalsiyum olmak üzere fito besin maddelerini içermektedir. Ayrıca folat, niyasin , A vitamini , B6 vitamini ,C vitamini , tiamin ve riboflavin gibi vitaminleri de bulundurmaktadır. Ispanaktaki tüm bu besleyici maddeler, vücutta çeşitli metabolik reaksiyonlarda kullanılır. Ispanak; beta-karoten, lutein, ksanten ve klorofilin gibi pigmentler açısından da zengindir. *
Ispanak; kanser, kalp hastalıkları, diyabet, nörodejeneratif hastalıklar ve obezite gibi birçok hastalık riskini azaltmakla bağlantılı olan özel koruyucu karotenoid bileşikleri içerir. *
Ispanak denilince akla ilk önce demir gelse de içeriğindeki demir vücut tarafından yeterince alınamaz. Oksalat olarak da adlandırılan oksalik asit molekülleri, vücuttaki kalsiyuma ve demirle bağlanabilmektedir ve vücudun bu mineralleri tamamen emmesine engel olmaktadır. *
Ispanaktaki demirden tam olarak faydalanmak için C vitamini bakımından zengin gıdalarla birlikte tüketiniz. *
Ispanağın Faydaları
- İçerdiği vitamin ve minerallerin yardımıyla metabolizmayı destekler.
- Metabolizma için önemli minerallerden biri olan magnezyum için iyi bir kaynaktır.
- Hamilelerin en çok ihtiyaç duyduğu maddelerden biri olan folik asit, ıspanakta bol miktarda bulunmaktadır. Folik asit, fetüsün sinir sisteminin gelişimi için oldukça önemlidir. *
- Bol miktarda beta-karoten, lutein ve ksanten içermesiyle göz sağlığını korumaya yardımcı olur. Ayrıca göz kaşıntılarını, göz ülserlerini ve göz kuruluğunu önlemeye yardım eder.
- Gözlerde şişliği ve tahrişi azaltır. *
- Ayrıca ıspanakta göz sağlığı için oldukça önemli olan A vitamini de bol miktarda bulunmaktadır.
- Ispanak, brokoli, karnabahar, lahana, Brüksel lahanası, hardal yeşillikleri, şalgam yeşillikleri ve karalahana gibi yeşil yapraklı sebzeler ve turpgiller kanserin birçok türüne karşı koruyucudur. Yapılan çalışmalar özellikle kolon, göğüs ve prostat kanserlerinin oluşma riskini azalttığını göstermektedir.
- Ispanak, kanserli hücre oluşumunu yavaşlatır ve DNA hasarına karşı savunmaya yardım eder.
- Yapılan çalışmalara göre ıspanak içerisindeki karotenoidler, kanserli tümör büyümesine neden olan mutasyonlardan hücreleri korur.
- Detoks etkisi gösterir ve iltihaplanmayı azaltır. Karaciğer sağlığını destekler.*
- Ispanak, diyabetli hastalarda glikoz düzeylerini düşürdüğü ve oksidatif stres kaynaklı değişiklikleri önlediği gösterilen alfa-lipoik asit olarak bilinen bir antioksidan içermektedir.
- Beta-karoten içermesiyle astım oluşma riskini azaltır. Kayısı, brokoli, kabak ve havuç da zengin beta-karoten kaynaklarıdır. *
- Lifli bir gıda olmasıyla sindirim sistemini destekler ve kabızlığı önlemeye yardım eder.
- Ispanakta bulunan antioksidanlar yaşlanmaya karşı mücadelede de yardımcı olmaktadır. *
- Ateroskleroz ve yüksek tansiyon da dahil olmak üzere kan damarıyla ilgili problemleri iyileştirmeye yardımcı olur.
- Ispanakta bulunan koruyucu bileşikler; yüksek kolesterol seviyelerini düşürmek, yüksek tansiyonla mücadele etmek, kan akışını artırmak ve kan damarlarını korumak için oldukça faydalıdır.
- Ispanak bulunan lif, yüksek kolesterol seviyelerini azaltır ve kan akımı içine glikoz emilimini yavaşlatır. Bu sayede kalp krizi ve inme riskini önemli ölçüde azaltmaktadır. *
- Antioksidan özelliği sayesinde kasların sağlığını korumada da yardımcı olur.
- Kemik ve iskelet sağlığını korumaya yardım eder. Ispanak, kemikte kalsiyumun tutulmasında görev alan ve böylece kemik mineralizasyonunu sağlayan iyi bir K vitamini kaynağıdır. Bunun dışında mangan, bakır, magnezyum, çinko ve fosfor gibi diğer mineraller de güçlü kemiklerin oluşumunda yardımcı olurlar.
- Osteoporoz gibi kemik rahatsızlıklarının oluşmasınıönlemeye yardım eder.
- Ayrıca diş sağlığını destekler. *
- A vitamini ve C vitamini cilt ve saç sağlığı için de oldukça önemlidir. Cilt kanseri ve cildin yaşlanmasına neden olan UV ışınların hasarını önlemeye yardım eder.
- Cilt hücrelerinin gelişimini destekler. Kollajen üretimine yardım eder.
- Bağışıklığı destekler.
- Yapılan çalışmalara göre, ıspanak beyin sağlığını korumaya yardım eder ve beyni yaşla ilişkili hastalıklardan koruyabilir.
- Felçten sonra beynin serebral korteksinde yer alan mevcut zararları tersine çevirmeye yardım eder. *
- Her gıdada olduğu gibi ıspanak da fazla tüketiminde vücuda zarar vermektedir. Bu nedenle tüketirken aşırıya kaçılmamasını öneririz.
- Bol miktarda potasyum içermesi nedeniyle, böbrek rahatsızlığı bulunan kişiler için zararlıdır. Böbrekleriyle ilgili sorun yaşayanların doktorlarına danışmadan tüketmemeleri gerekmektedir.
- Ispanak oksalik asit (oksalat) içermesi nedeniyle, fazla tüketildiğinde böbrek taşı oluşma riskini arttırır.
- Oksalat içerdiğinden sindirim sistemiyle ilgili rahatsızlığı bulunanların tüketmeden önce doktorlarına danışmaları gerekmektedir.
- Ağrılı ve iltihaplı rahatsızlığı (astım, kistik fibroz, tiroid gibi) bulunan kişilerin ıspanak gibi oksalat içeren gıdaları çok fazla tüketmemeleri gerekmektedir.
- Kan inceltici ilaç kullanan kişilerin ıspanak tüketmeden önce doktorlarına danışmaları gerekmektedir. K vitamini kan pıhtılaşmasında görev yapar, ıspanakta bol miktarda bulunduğundan bu tür ilaçları kullananlar için sorun yaratabilir.