Gluten, buğday, arpa, çavdar, yulaf gibi tahılların içeriğinde bulunan bir proteindir. Büyük moleküllü bir protein olan gluten, gıdalara hacim ve esneklik kazandıran bir madde olarak bilinir.
Gluten Hassasiyeti
Gluten, bazı insanlarda ince bağırsağın iç yüzeyini kaplayan kılımsı çıkıntılara zarar verir ve vücudun besinleri işlemesini önler. Bağırsaklarda meydana gelen kronik enflamasyon, besin maddelerinin düzgün biçimde emilmesine engel olur.
İnsan sağlığı için vazgeçilmez bir protein olmayan glüten, bağırsak problemleri, migren, akne, tiroid hastalıkları, hipoglisemi, iltihaplı romatizma, fibromiyalji, saç dökülmesi, tırnak yapısının güçsüzlük, bağışıklığın düşük olması, diş çürükleri gibi birçok sağlık problemiyle ilgili olabileceği gösterilen bir proteindir.
Gluten insan sağlığı için önemli bir protein olmadığı için ve glüten alınmaması herhangi bir soruna sebep olmadığı için, glutensiz beslenmeyi tercih eden birey sayısı artmaktadır. Özellikle yukarıda belirtilen kronik sağlık problemlerini yaşayan birçok kişi, glutensiz beslenmeyi tercih eden ve bu nedenle önemli bir sorun yaşamayan kişilerdir. Yani glüten hassasiyeti olan kişiler dışında kalan bireyler de glütensiz beslenme düzenini tercih edebilmektedirler.
Glutensiz Beslenmenin Sağladığı Faydalar
Glutensiz beslenme uzun vadede glutene karşı duyarlı hale gelinmesine neden olabilir. Ama tüketimi zorunlu bir protein olmayan glütenin beslenme düzeninden çıkartılması; enerji, protein, lif gibi besin öğeleri yönünden zengin olan gıdalarla beslenilmesi, sağlanan toplam faydanın daha büyük olmasına neden olur.
- Buğday tüketimi bazı hassas kişilerin beyinlerindeki kan akışını bozarak (nedeni bilinmemektedir) beynin yürütme fonksiyonlarının olumsuz etkilenmesine yol açabilir. Glutensiz beslenme, GDO’suz gıdalarla beslenme ve şekerli gıdaları tüketmekten kaçınmak; kaygı ve depresyon gibi problemlerle karşılaşılmasını önleyebilir.
- Glutensiz ürünler beslenme düzeni, sindirim sisteminizde, bağırsak astarınızda ve floranızda olan sorunların ve hasarların ortadan kalkmasını sağlayarak daha iyi hissetmenize yardımcı olacaktır. Ayrıca yemeklerden sonra yaşadığınız şişkinlik ve bel bölgesinde yağlanma gibi sorunların da ortadan kalkmaya başladığını fark edebilirsiniz.
- Glutensiz beslenme bağırsaklardaki besin emiliminin artmasını ve tırnak güçsüzlüğü, saç dökülmesi gibi sorunların azalmasını sağlayacaktır. Bozulmuş bağırsak yapısının demir emilimini azaltması, çinko, folik asit, B6, B12 gibi vitamin ve minerallerin emiliminin azalması nedeniyle ortaya çıkabilen kansızlık da çözülen sorunlardan birisi olabilir.
- Glutensiz beslenme kısırlık, kemik erimesi ve bağırsak kanseri gibi hastalıklarla karşılaşma ihtimalinizi azaltır. Nedeni saptanamasa da otoimmun hastalık riskini artırdığına dair veriler bulunan glütenin beslenme düzeninden çıkartılması, Otoimmun tiroid hastalıkları, romatoid artrit, iltihaplı bağırsak hastalığı gibi hastalıklarla karşılaşma ihtimalinin azalmasını sağlayacaktır. Konsantre olamama, odaklanamama gibi daha küçük ama hayatın içinde daha etkili olan sorunların ortadan kalkmasını da sağlayabilir.
- Hamur işi, ekmek gibi gıdaların tüketiminin azaltılmasını, et, süt, yumurta, meyve, sebze, çiğ kuruyemişler, baklagiller gibi sağlıklı besinlerin tüketiminin artırılmasını sağlar. Yani beslenme diyetinde çeşitlilik sağlar. Tüketilen besinlerin çoğu düşük glisemik indekse sahip olduklarından, glütensiz beslenme seçeneği kan şekerinin düzenlenmesini sağlar.