Fosforun Faydaları

yazar

Fosfor (P) vücutta en bol bulunan minerallerden biridir. İnsan vücudu atıkların filtrelenmesi, doku ve hücrelerin onarımı gibi pek çok işlev için fosfora ihtiyaç duymaktadır.

Günlük beslenmeyle vücudun ihtiyaç duyduğu fosfor alınabilir. Bununla birlikte şeker hastalığı gibi sağlık problemleri veya antasit (mide rahatsızlıklarında kullanılan ilaçlar) gibi ilaçlar vücuttaki fosfor seviyesini düşürmektedir. Bu gibi durumlarda doktorlar takviye fosfor alımını önermektedirler.

Çok yüksek veya çok düşük fosfor seviyeleri; kalp rahatsızlığı, eklem ağrısı veya yorgunluk gibi tıbbi komplikasyonlara neden olabilir. Bu nedenle doktorunuz önermediği müddetçe takviye fosfor kullanmayınız. *

Fosfor bağırsaktan emilir. Fosforun emilmesi için kalsiyum ve D vitamini gereklidir. *

Fosforun Faydaları

  • Vücut için gerekli olan vitamin ve minerallerin emilimine büyük ölçüde yardımcı olmasından dolayı metobolizmayı destekler.
  • Fosforun bir formu olan fosfat; hücrenin önemli yapısal molekülleri olan DNA, RNA, ATP (enerji depolamak için hücrelerin kullandığı bir molekül) ve hücre zarı bileşeni olan fosfolipidlerin yapısında bulunmaktadır. Bu nedenle yaşamsal faaliyetlerin için çok önemli bir mineraldir. *
  • Fosforun en önemli işlevlerinden biri dişlerin ve kemiklerin oluşumunda görev yapmasıdır. * Kemik ve diş sağlığını korumada yardımcı olur.
  • Osteoporozun (kemik erimesi) önlenmesinde kalsiyum, magnezyum ve D vitaminiyle birlikte rol oynar. *
  • Önemli B vitaminlerinden olan riboflavin (B2 vitamini) ve niyasinin (B3 vitamini) emilimi ve düzenlenmesinde yardımcı olur.
  • Fosfor ayrıca; hazımsızlık, kabızlık, ishal gibi problemleri doğrudan düzeltir ve düzenli, sağlıklı bağırsak hareketleri için sindirim sistemini tetikler. *
  • Vücuttaki ürik asit, sodyum, su ve yağ seviyelerini dengelemek için böbrek ve diğer sindirim organları; fosfor, potasyum ve magnezyum gibi elektrolitleri kullanmaktadır. Yani fosfor vücudun idrar ve dışkılama yoluyla detokslanmasına yardımcı olur.
  • Bağırsak florasındaki yararlı bakterilerin gelişmesine izin vererek sindirimle yardımcı olur.
  • Fosfor ayrıca kas hareketini kontrol etmeye yardımcı olan sinir uyarılarının iletilmesine yardım eder. *
  • Böbrek sağlığını destekler ve böbreklerin işlevlerini aktif hale getirmeye yardımcı olur. *
  • Fosfor, kas zayıflığı, uyuşukluk, yorgunluk ve benzeri rahatsızlıkları gidermede etkilidir.
  • Libido kaybı, cinsel arzuda eksiklik, iktidarsızlık ve sperm motilitesi gibi problemler vücutta yeterli miktarda fosfor bulundurarak giderilebilir. *
  • Uygun nörotransmitter ve beyin fonksiyonları; günlük hücresel aktivitelerini gerçekleştirmek için fosfor gibi minerallere ihtiyaç duyar. Fosfor; uygun nörolojik, duygusal ve hormonal yanıtların korunmasına yardımcı olur.
  • Yapılan çalışmalar sonucunda fosfor eksikliği, bilişsel düşüş, Alzheimer hastalığı, demans ve bunama gibi yaşla ilişkili nörodejeneratif bozuklukların gelişimi ile ilişkilendirilmiştir.
  • DNA ve RNA gibi önemli kalıtsal materyallerin yapısını oluşturmasıyla hamileler için fosfor çok önemlidir. Anne karnındaki bebeğin düzgün gelişimi için oldukça gerekli bir mineraldir. *
  • Karbonhidrat, protein ve yağ metabolizmasını uyarır.
  • Vücudun, hücrelerin ve dokuların büyümesi, bakımı ve onarımı için önemli polimerlerden olan proteinlerin yapımında da rol oynar.
  • Egzersiz sonrası oluşan kas ağrısını azaltır.
  • Doku ve hücrelerin büyümesi, korunması ve onarımını sağlar.
  • Kalp atışını düzenlemede yardım eder.
  • Sinir iletimini kolaylaştırır. *
  • Vücutta hormonal dengeyi sağlar. *

Fosfor Eksikliği

  • Bazı ilaçlar vücuttaki fosfor seviyesinir düşürebilmektedir. Bunlar; insülin, ACE inhibitörleri (genelde yüksek tansiyon ve konjestif kalp yetmezliği tedavisinde kullanılan bir ilaç türü), kortikosteroidler, antikonvülzanlar (antiepileptik) ve antasitlerdir. Bu ilaçları kullanıyorsanız, doktorunuza fosfor bakımından yüksek gıdaları tüketip tüketmeyeceğiniz veya fosfor takviyeleri alıp almayacağınız konusunda danışınız. *
  • Yetersiz fosfor, hipofosfatemi olarak adlandırılır. Hipofosfatemi kandaki fosfor seviyeleri çok düşük olduğunda ortaya çıkar ve enerji seviyelerinin düşmesine neden olur. Aynı zamanda kas güçsüzlüğü ve yorulmaya neden olmaktadır.
  • Düşük kalsiyum ve D vitamini düzeyleri ile birlikte yetersiz fosfor; zayıf ve yumuşak kemiklerin oluşumuna neden olabilmektedir. Bu da eklem ve kas ağrısına neden olur. *
  • Diş çürüğü, raşitizm ve diğer kemikle ilgili problemlerine neden olabilir.
  • Uyuşukluk, kaygı, titreme ve kilo kaybına neden olabilmektedir. *
  • Ayrıca, glukoz intoleransı, düzensiz kalp atımı ve nefes darlığına da neden olabilir. *

Yüksek Fosfor

  • Kandaki yüksek miktarda fosfata hiperfosfatemi denir. Bu durumun bazı belirtileri düşük fosforlu semptomlarla örtüşmektedir. Bu semptomlar eklem ağrısı, kas ağrısı ve kas güçsüzlüğünü içerir.
  • Yüksek fosfor seviyesine sahip insanlar da kaşıntı ve kırmızı göz yaşayabilir. Daha ağır fosforlu olgularda ciddi kabızlık, mide bulantısı, kusma ve diyare gibi belirtileri olabilir. *
  • Çok fazla fosfat toksik olabilir. Bu mineralin fazlalığı, organların ve yumuşak dokuların sertleşmesine neden olabilir.
  • Kanda çok fazla fosfor bulunması nadirdir. Tipik olarak, böbrek problemi olan ya da vücudundaki kalsiyum miktarının düzenlenmesinde sorun yaşayan insanlarda görülmektedir. *

Fosforun Kaynakları  * *  *  *  *

Et, kümes hayvanları, balık, yumurta, süt ürünleri, fıstık, fındık ve baklagiller gibi protein açısından zengin gıdalar iyi fosfor kaynaklarıdır. Diğer iyi kaynaklar kepekli tahıllar, patates, kurutulmuş meyveler, sarımsak ve gazlı içeceklerdir.

UYARI

Fosfor günlük beslenme düzeninde genellikle yeterli miktarda alınmaktadır. Ayrıca vücutta fosforun fazla olması yukarıda saydığımız gibi birçok sağlık sorununa yol açmaktadır. Bu nedenle doktorunuz önermeden takviye fosfor kullanmayınız.

Yorum yapın