Bezelye (Pisum sativum), baklagiller ailesine ait (Fabaceae) bir bitki türüdür.
Bezelye dondurulmuş , taze veya konserve şekillerde bulunabilir.
Bol miktarda A vitamini, C vitamini, K vitamini ve B9 vitamini (folik asit) içermektedir. Bunun yanında potasyum, fosfor, magnezyum ve kalsiyum bakımından da zengin olan bezelye sodyum, demir, selenyum, çinko, bakır ve manganez gibi metabolizma için önemli mineralleri de bulundurmaktadır. *
Bezelyenin Faydaları
- Vücut sağlığı için önemli olan mineral, vitamin ve antioksidanlar bakımından zengin, besleyici baklagillerden biridir.
- Folik asit (folat) için iyi bir kaynaktır. Folatlar, hücrede DNA sentezi için gerekli olan B kompleks vitaminlerinden biridir. Anne adayları folat bakımından zengin gıdalar tükettiğinde, yeni doğan bebeklerinde sinir tüpü kusurlarının önlenmesine yardımcı olmaktadır.
- Önemli bir antioksidan olan C vitamini bakımından zengindir. Bulaşıcı hastalıklara karşı direnci arttırır ve metabolik faaliyetler sonucu oluşan serbest radikallerin zarar verici etkilerini azaltmaya yardım eder. *
- Lif bakımından zengindir. Bu sayede sindirim sistemi sağlığını koruma, kilo verme ve kan kolesterol seviyelerini düşürmeye yardım eder.
- Bezelye, bitkisel kaynaklı en iyi protein kaynaklarından biridir.
- Magnezyum, potasyum ve kalsiyum gibi mineraller içerir. Bu besin maddelerinin yüksek diyetleri, kalp rahatsızlığı için büyük bir risk faktörü olan yüksek tansiyonun önlenmesinde yardımcı olmaktadır.
- Kötü kolesterol olarak adlandırılan LDL kolesterolün seviyesini düşürmeye yardım eder.
- Bezelye hücrelerin zarar görmesini önleme yeteneklerinden dolayı kalp hastalığı ve inme olasılığını azalttığı gösterilen flavonol, karotenoid ve C vitaminini de sağlar.
- Antioksidan içeriği ve vücuttaki iltihaplanmayı azaltma yetenekleri nedeniyle kanser oluşma riskini azaltmaya yardımcı olur.
- Özellikle prostat kanseri riskini azaltmak için yararlı olan, K vitamini de dahil olmak üzere çeşitli besin maddeleri bakımından zenginlerdir.
- Lif ve protein içeriği sayesinde, kan şeker seviyesinin çok hızlı bir şekilde yükselmesini engelliyor ve diyabetin kontrol altında tutulmasına yardımcı oluyor. *
- Lutein ve A vitamini içeriği yardımıyla göz sağlığını destekler.
- Bezelyedeki antioksidan aktivite oksidasyonu önleyerek hem katarakt hem de maküler dejenerasyonun oluşma riskini düşürür. *
- Kombestrol olarak adlandırılan koruyucu polifenol, kanseri önleme bakımından oldukça etkilidir. Bezelyede bulunan kombesterol mide kanserinin önlenmesinde önemli bir rol oynar.
- Bağışıklık sistemini güçlendiren mineraller bakımından zengindir.
- İçinde bulunan flavonoidler, kateşin, epikateşin, karotenoid, alfa karoten gibi antioksidanlar sayesinde cildin yaşlanma sürecini önlemeye yardımcı olur ve cilde parlaklık kazandırır.
- Antienflamatuar (iltihap giderici ve yangı önleyici) ve antioksidan özelliği sayesinde osteoporozun (kemik erimesi) önlenmesinde yardımcı olmaktadır. *
- Kalp damar sağlığını korumaya yardım eder.
- Lif içeriği yardımıyla kabızlık gibi sindirim sistemi problemlerini önler.
- Kalsiyumun kemiklere bağlanmasına yardım eden K vitamini bakımından zengindir. *
- K vitamini ayrıca, Alzheimer ve artrit gibi ciddi hastalıkların önlenmesinde yardımcı olur. Alzheimer hastalarında, bezelye tüketiminin düzenli yapılması beynin sinir hasarını sınırlar. *
UYARI
- Bezelye, özellikle çok miktarlarda tüketildiğinde şişkinliğe neden olabilecek FODMAP’leri (fermente edilebilir oligo-, di-, mono-sakkaritler ve polioller) ve lektinleri içerir.
- Bazı besin maddelerinin emilimini engelleyebilecek ve sindirim rahatsızlığına neden olabilecek antibesinler (antinutrientler) içerir. Ancak, bu durum çoğu insan için sorun yaratmaz.
Bezelye bulunan en önemli iki antibesin;
- Fitik asit: Demir, kalsiyum, çinko ve magnezyum gibi minerallerin emilimini engelleyebilir. * *
- Lektinler: Gaz ve şişkinlik gibi semptomlarla ilişkili olarak, besin emilimini engelleyebilir. * *
Antibesinlerin olumsuz etkilerini önlemeye yardımcı olabilecek birkaç yöntem şu şekildedir:
- Bir seferde yaklaşık 1/3 fincan (117 gram) ila 1/2 fincan (170 gram) yeşil bezelye çoğu insan için yeterlidir. Yüksek miktarlarda tüketildiğinde sorunlara neden olma olasılıkları daha yüksektir.
- Filizleme ve ıslatma, bezelye içerisindeki antinutrient miktarlarını azaltmak için yararlı olabilir.
- Çiğ bezelyede antibesin seviyesi daha yüksektir, bu da çiğ tüketildiğinde sindirim problemi oluşma ihtimalini daha yüksektir. Bu nedenle pişirerek tüketilmelidir. *